maandag 1 september 2008

Troma

Mijn eerste kennismaking met Troma is nu bijna 20 jaar geleden. Als student trok ik in Leuven naar De Nacht Van De Wansmaak, het filmische rariteitenkabinet waarmee Jan Verheyen op tijd en stond door Vlaanderen (en Nederland) trekt. Toen was het echter niet alleen een aaneenschakeling van trailers en filmfragmenten, zoals dat in de latere edities meer en meer het geval was. Er werden ook gewoon enkele volledige films vertoond. Op het programma stonden The Toxic Avenger, Bad Taste en Deadly Weapons. (De officiële website maakt nergens meer melding van deze affiche – wel van andere uit de beginjaren, overigens – maar ik meen mij toch te herinneren dat dit drietal voorgeschoteld werd.)

De laatste in het rijtje laat zich kort samenvatten met zijn Nederlandse titel: Borsten Als Dodelijke Wapens, wat mij betreft de minst interessante van de drie. De grootste verrassing was dan weer Bad Taste, van de in die tijd nog vrij onbekende Peter Jackson. Hij zou later naam maken met Braindead, Heavenly Creatures en natuurlijk zijn The Lord Of The Rings-trilogie. Aan hem wijdde ik al eens een blogje. En ten slotte was er The Toxic Avenger, over een onhandig sulletje dat in een vat met nucleair afval valt en in een soort van superheld verandert. Het klinkt natuurlijk onnozel, maar laat dat nu net de grootste troef van de film zijn, die qua entertainmentwaarde ver boven de middelmaat uitstijgt.

Want laat me eerlijk zijn: stel dat je films zou kunnen indelen in goede, middelmatige en slechte, dan zijn het de middelmatige waar ik meestal in een grote boog omheen ga. De goede bekijk ik om evidente redenen. De slechte kunnen dan weer zo slecht zijn, dat het geweldig leuk wordt om ze te bekijken. Eén van de meest legendarische voorbeelden is Plan 9 From Outer Space van Ed Wood, over een invasie van buitenaardse wezens. Alles in deze film ademt amateurisme uit. Om een voorbeeld te geven: de ufo's in deze film zijn duidelijk gewone soepborden die aan een touwtje hangen. Maar geef mij de keuze tussen 10 middelmatige films, zoals die dagelijks de multiplexen of je TV-toestel teisteren, of 1 zo'n echt slecht gemaakte, ontzettend knullige film, dan kies ik zonder aarzelen voor de laatste. Die zul je je immers na een jaar ongetwijfeld nog herinneren. Van die 10 middelmatige is dat uiterst twijfelachtig.

The Toxic Avenger is ook zo'n film die niet meteen op een oscarnominatie moet rekenen: op geloofwaardigheid of acteerprestaties is deze film over heel de lijn gebuisd. Maar amusement is wel gegarandeerd! The Toxic Avenger bleek afkomstig te zijn van een filmmaatschappij, gespecialiseerd in dit soort van lowbudget films: Troma. Toen ik Troma leerde kennen, trad ik binnen in een wereld van films waar ik voordien nog nooit van gehoord had, met titels als Blood Sucking Freaks, Surf Nazis Must Die, They Call Me Macho Woman of A Nymphoid Barbarian In Dinosaur Hell. Dit zijn in feite geen gewone B-films meer. Troma brengt films uit die amper vergelijkbaar zijn met wat andere – en zeker de grote – studio's fabriceren. Van de elementen waarop mainstream films genadeloos afgerekend worden – abominabele acteerprestaties, goedkope special effects of scenario's die kant noch wal raken – maakt Troma zijn handelsmerk.

Troma heeft in de loop der jaren heel wat randactiviteiten ontwikkeld, zoals het uitgeven van comics, CD's en DVD's. Het is trouwens overduidelijk dat oprichters Lloyd Kaufman en Michael Herz in de eerste plaats een commercieel talent hebben. Maar hun hoofdactiviteit is tot nader order nog steeds het produceren van films: The Toxic Avenger is intussen aan deel vier toe en ook Class Of Nuke 'Em High zou je een successerie kunnen noemen die al bij deel drie aanbeland is. Andere titels zijn bijvoorbeeld Troma's War of Tromeo and Juliet, een krankzinnige variant op het bekende liefdesverhaal van Shakespeare. Maar Troma fungeert ook als distributeur van films van andere, vaak beginnende filmmakers, die anders wellicht nooit een groot publiek bereikt zouden hebben. Denk hierbij aan een film als Combat Shock, een bevreemdende kruising tussen Eraserhead en Rambo. Zelfs een Belgische horrorfilm prijkt op die manier in hun catalogus: Rabid Grannies, over twee oude dametjes die veranderen in bloeddorstige zombies om vervolgens hun familieleden naar het leven te staan.

Ook het laatste wat ik zag van Troma is zo'n film die ze opgepikt en gedistribueerd hebben: Cannibal! The Musical. In feite gaat het om het langspeelfilmdebuut van Trey Parker, de man die later wereldberoemd zou worden met South Park. Cannibal! The Musical (originele titel: Alferd Packer: The Musical) vertelt het (naar verluidt waar gebeurde) verhaal van Alferd Packer, die met een groep goudzoekers verdwaald raakt en om te overleven genoodzaakt wordt zijn overleden reisgenoten op te peuzelen. Hoewel de titel én de distributeur anders laten vermoeden, is dit niet eens zo'n ontzettend slechte film. Trey Parker toont in deze film al dat hij bruist van de creativiteit en dat hij met bijzonder weinig middelen een overtuigend resultaat weet te bereiken. De film is trouwens gemaakt door een groepje enthousiaste filmstudenten, waarbij elkeen verschillende taken opnam. Met andere woorden: de cameralui waren gewoon degenen die op dat moment toevallig niet stonden te acteren.

Vooral de muzikale intermezzo's konden mij overtuigen: dit zijn geen goedkope deuntjes die werken omwille van de context waarin ze gebruikt worden, maar werkelijk behoorlijk fraaie composities. Uiteraard bulken ze van de humor en de dubbele bodems, of wat moet je anders denken van een nummer als When I Was On Top Of You, waarin Packer de liefde voor zijn paard bezingt? Maar er is veel radiomuziek die mij minder kan bekoren dan de liedjes in deze film. Op de officiële website van de film kun je trouwens zowat alle liedjes gratis downloaden; een aanrader!

Cannibal! The Musical deed me denken aan die andere geschifte muzikale film: Meet The Feebles. Ook in die prent (een poppenfilm voor volwassenen) hoor je sterke muzikale bijdragen, die echter door de aard van de film nooit verder zullen raken dan een select clubje liefhebbers. Zowel Peter Jackson, de regisseur van Meet The Feebles, als Troma, de distributeur van Cannibal! The Musical, leerde ik bijna 20 jaar geleden kennen op De Nacht Van De Wansmaak. Zo is de cirkel alweer rond.